Proteinler

Protein hakkinda ne düsünüyorsunuz? Protein kas yapisini olusturdugundan
bir cogumuz icin protein canliligi ve dayanikliligi animsatir. Bu düsünceden
dolayi bol miktarda protein yemenin bireyi daha güclü yapacagina inanilir.
Yüksek proteinli, düsük CHO'li dietler her grup insan icin vazgecilmez olmustur.
Ancak bu kadar fazla protein tüketmek bireyi daha güclü veya zeki mi yapar, peki
bu kadar fazla protein tüketiminin saglik acisindan herhangi bir riski var midir?

Protein'in rolü

Proteinler vücutta bircok fonksiyonu yerine getirirler. Vücut fonksiyonlarini
regule etmede önemli rol oynarlar ve yapisini olustururlar. Diger yönden zor
durumda kalindiginda vücuda enerji de saglarlar.
Proteinler hücrelerden tutunda bireyin sacina, derisine ve kaslarina kadar
vücudun tüm yapisini olusturur. Kas yapisini olusturmasi yaninda, kasin
konstraksiyon mekanizmasinda da rol alir. Hormonlar, enzimler, antikorlar, kan
molekülleri protein yapilidir.

Protein Gereksinimi

Amerika' da yasayan insanlar günde 100 gramdan daha fazla protein alirlar,
bu deger alinmasi gereken miktarin tam 2 katidir. Alinmasi gereken günlük protein
miktari kilo basina 0.8 gramdir. Saglikli 70 kilo agirligindaki bir erkegin günlük
ihtiyaci 56 gramken, saglikli 57 kilo gelen bir kadinin ihtiyaci 45 gramdir. Protein
gereksinimini hesaplamak icin kullanilan diger yol ise toplam kalori alinimindaki
yüzdesidir. Toplam kalorinin %60-65'i CHO'dan, %10'u proteinden ve %30'dan
daha az kismi ise yagdan karsilanir. Diger bir deyisle, günde 2000 kalori alan
bireyin 50 gram kadar protein almasi gerekir. ( 2000 kalori . %10 = 200 kalori,
proteinde gram basina 4 kalori vardir, 200 / 4 = 50 gram protein)

Proteinin her tipi birbiriyle özel kombinasyon ve sirayla bagli 20 degisik amino
asitten olusur. Bunlardan 9 tanesi esansiyel amino asittir. Esansiyel amino asitler
insan vücudunda yapilamazlar ancak dietten karsilanirlar. Hayvansal kaynakli
besinlerde neredeyse tüm esansiyel a.a 'ler bulunur ancak bu bitkisel kaynakli
besinler icin söz konusu degildir.

Protein fazlasi ne yapilir?

Protein tüketildiginde, amino asitlerine ayristirilir, absorbe edilir ve vücudun
ihtiyacina göre yeni protein sentez edilir. Eger ihtiyactan daha fazla tüketilirse
hem enerji olarak kullanilir hem de CHO veya yag sentez edilir.
Amino asitlerden CHO veya yag sentez edildiginde, vücut her a.a grubundan
bir nitrojen aciga cikarmalidir. Sonra bu nitrojen üreye katilacagi karacigere
gönderilir.
Fazla protein tüketen insanlarda daha fazla böbrek yetmezligi riski olusur.Bunun
nedeni bir hipoteze göre söyle aciklamistir: yüksek proteinli dietlerin böbreklere
zarar vermesi ve/veya daha fazla calismasina neden olmasi. Yüksek proteinli
dietler idrar yoluyla kalsiyum kaybina sebep oldugundan osteoporoz riskini da
artirir.
Ayrica fazla protein alinimi sivi ihtiyacini da artirir söyle ki protein yaga veya
CHO'a oranla metabolize edilmesi icin 7 kat daha fazla su gerektirir. Fazla su
alinimi fazla idrara cikmayla sonuclanir bu durum ise su kaybini dramatik sekilde
artirir. Sivi kaybi yüksek proteinli diete baslayan bireylerde belirgin sekilde kilo
kaybinin bir numarali sebebidir.

Fazla miktarda protein iceren dietler ayni zamanda fazla kalori ve yagda icerir
bu yagin cogunlugu sature yagdir. Fazla miktardaki sature yag kalp hastaligina ve
krizine davetiye cikarir. CHO, protein, yag kökenli olursa olsun enerji fazlasi yag
olarak depolanir. Anlasiliyor ki daha fazla kas yapmak icin protein tüketimini
artiran birey kasdan daha fazla yag kazanir.

Sonuç

Protein tüketiminin toplam kalori tüketiminin sadece %10'unu olusturmasi en iyi
izlenecek yoldur. Mercimek, soya fasülyesi gibi baklagiller ayrica bugday, yulaf
ezmesi gibi tahillarda protein acisindan zengindirler.
Eger hayvansal kaynakli ürünler tüketiliyorsa az yagli et, ve deniz ürünleri tercih
edilmelidir.

İlköğretim Fen Öğretiminde Teknoloji Niçin Kullanılır?

Her geçen gün teknolojinin hızla ilerlediği çağımıza “Bilim Çağı”, “Uzay Çağı”, “İletişim ve Teknoloji Çağı” gibi değişik isimler verilmektedir. Üretilen yeni bilgiler ve gelişen teknoloji özellikle fen bilimlerinin önemini ortaya koymaktadır. Ülkelerin gelişmişliği ve varlığı bu çağa ayak uydurabilmelerine bağlıdır. Teknoloji, bilgi ve iletişimin hızla ilerlediği bu yüzyıl, beraberinde rekabeti de getirmektedir. Bu rekabette kazanmanın yolu da bireyleri daha iyi eğitmekten geçmektedir. İyi eğitim almış, başarılı bireylere sahip olabilmek için gelişmiş ülkelerin bütçelerinden eğitime ayırdıkları pay en ön sıralarda gelmektedir. Bireylerin nitelikli eleman kimliği kazandıkları ortamların başında ilk sırayı eğitim kurumları almaktadırlar. Kurumlarımızda da bu görevi en fazla Fen dersleri üstlenmiştir. Fen bilimlerinin amacı, yapıcı, yaratıcı, eleştirel düşünme yeteneğine sahip, elde ettiği bilgi ve becerileri günlük hayatta kullanabilen, bilim ve teknoloji arasında ilişki kurabilen nesiller yetiştirmektirDeneyerek, görerek, tartışarak, araştırarak, inceleyerek öğrenmeleri sağlanabilmiş bireylerin olaylar karşısındaki tutum ve hareketleri, klasik yöntemlerle yetiştirilen bireylere nazaran oldukça farklıdır. Gözlem yaparak yetiştirilmiş birey sebep- sonuç ilişkisinde oldukça başarılıdır. Diğerlerinde ise geçici bir ezberleme mevcuttur ve birey yaratıcılık, sebep-sonuç ilişkisi vs. bakımından kayıtsız kalır. Fen Laboratuarı, öğretilmek istenen bir konu veya kavramın yapay olarak öğrenciye, ya ilk elden deneyimle veya gösteri yöntemi ile gösterildiği ortamdır. Bu ortamın okullarda oluşturulması eğitimi etkileyen önemli bir faktördür. Laboratuarlı öğretimin temel felsefesi olayların denenerek sonuçlarının gözlenmesidir. (Ekici ve ark., 2002)Bazı eğitim kurumları, tepegöz, televizyon, video ve bilgisayar gibi teknolojik araçlara sahip olmalarına karşın çeşitli nedenlerle bu araçlardan gereği gibi yararlanamamaktadırlar.Oysaki çağdaş teknolojinin ürünü olan bu araçlar fen bilgisi öğretiminde laboratuar ile bütünleştirilerek etkili bir biçimde kullanılabilir. Örneğin, fen bilgisindeki karmaşık ve tehlikeli deneyler bilgisayar ortamında güvenli bir biçimde gerçekleştirilebilir. Ayrıca, yine bilgisayar işe koşularak çeşitli ölçümler ve hesaplamalar daha hassas bir biçimde yapılabilir. Hatta, bu ölçüm sonuçları deney sistemine bağlı bir bilgisayarda kolayca değerlendirilip, sonuçlar daha hızlı ve hassas olarak elde edilebilir.Kalabalık sınıflarda tepegöz üzerinde gösteri deneyleri gerçekleştirilerek öğrencilerin konuları daha kolay ve etkili olarak öğrenmeleri sağlanabilir. Örneğin, tepegöz üzerinde taneciklerin hareketi ile ilgili bir gösteri deneyi yapılabilir. Bunun için, üzerine mürekkep damlatılmış bir adet küp şeker, tepegöz üzerine yerleştirilen ve yarısı su ile dolu olan bir cam kabın içerisine yavaşça bırakılır, görüntü perdeye yansıtılır ve yansıyan görüntüde taneciklerin hareketi izlenir. Öte yandan, televizyon ve video birlikte kullanılarak, önceden ustalıkla hazırlanmış deneylerin video kasetleri öğrencilere izlettirilebilir. Bu, özellikle okulda yapılması zor ve tehlikeli deneyler için çok yararlı bir yaklaşımdır. Televizyon ve video ile öğrencilerin birden çok duyu organına hitap edilerek daha anlamlı ve kalıcı öğrenmeleri gerçekleştirmeleri olanaklı olur.(Ayas,1997).
http://tr.elbaproject.net/flu1/onem.htm

İlginç Sorular

Kamera objektifleri yuvarlak olmasına rağmen niye görüntü karedir?

Objektifin yuvarlak olması görüntünün biçiminde etki yaratmaz. Objektifin tek işlevi, makinenin gözü gibi davranmasıdır. Yani fotoğraflanacak nesneden yansıyan ışığın film yüzeyine düşmesini sağlayan bir çeşit ara mekanizma olarak çalışırlar. Görüntünün kare olmasındaki belirleyici filmin tasarımıyla ilişkili. Çünkü film yüzeyi kare şeklinde. Ancak bu duruma uymayan tek objektif balık gözü objektiftir. Balık gözü objektifle yapılan çekimlerde görüntü film yüzeyi üzerine yuvarlak olarak yazılır.
(Tübitak)


Zeytinyağına su damlayınca neden sıçrar?

Su yağdan ağır olduğu için, alta iniyor ve tavanın, suyun kaynama sıcaklığının çok üstündeki dibiyle temasa geliyor. Hızla gerçekleşen kaynama sırasında oluşan kabarcıklar, patlarcasına büyüyor ve bu sırada, üzerlerindeki yağ tabakasından kopan parçaların etrafa saçılmasına yol açıyor. Kendileri de buhar haline geçip havaya karışıyor.
(Tübitak)


Su kaynarken tabanında neden kabarcık oluşur?

İçinde hava olmadığı konusunda haklısın. Bu kabarcıkların içi tamamen su buharıyla dolu. Yani, kabın dibi çok sıcak olduğundan buraya temas eden su buharlaşıyor ve bu gaz kütle kabarcık şeklinde yukarı yükselmeye başlıyor. Kabarcığın tamamen buhardan oluşmasının bir sonucu, bu kabarcıklarda ters dönüşümün (buhardan suya) olabilmesi ve kabarcığın yok olması. Örneğin soğuk suyu hızla ısıtırsanız, dipte oluşan kabarcıklar daha yukarıda soğuk suyla karşılaşır. Bu nedenle, buhar yoğunlaşarak kabarcığın kendi içine çökmesine neden olur. Her bir kabarcık çöktükçe bir patlama sesi çıkarır, bu da bildiğiniz tıslamaya neden olur.
(Tübitak)




Uçaklarda yıldırımdan korunma nasıl yapılıyor?

Uçaklara yıldırım çarpması engellenemiyor. Fakat yıldırım çarptığı zaman zarar vermesi çeşitli yollarla engelleniyor. Bu yollardan birincisi uçaklarının dışının çok iyi bir iletken olan aluminyumdan yapılmasıdır. Böylece elektrik akımı uçağın sadece dış yüzeyinden geçip gider ve içeriye ulaşmaz. Ama yine de çok küçük akımlar içeriye sızabilir. Bu da içerideki elektronik devrelere zarar verebilir veya yakıtı ateşleyebilir. Bunun için de elektronik devrelerin ve yakıt tanklarının kendi yıldırım koruma sistemleri vardır. Bu sistemlerde genellikle hassas kısımlar diğer kısımlardan tamamen yalıtılır.
(Tübitak)

OKS deki Değişiklik

Pilot okullarda uygulanan farklı müfredat nedeniyle bu yıl soruların değişmesi, bazı öğrencilerde strese bazılarında da rahatlamaya neden olurken, uzmanlar, öğrencilere sakin olmalarını telkin ederek "değişikliğin onların lehine" olduğunu ifade ediyor. Uğur Dershaneleri Rehberlik Koordinatörü Turgay Polat, geçmiş yıllarla kıyaslandığında bu yıl OKS'nin çok daha kolay olacağını vurgulayarak şöyle konuşuyor: "Öğrenciler rahat olsun. Çünkü hem konu açısından azalma var hem de soru tipi daha kolay olacak. Yeni soru tipleri öğrencileri zorlamayacak, rahatlatacak. Panik yapmasınlar. Sadece deney soruları, Türkçe'de okuma ve yorumlama, matematikte ise modelleme, yani bir durumu modelle anlatmaya daha fazla ilgi göstersinler. Bu değişim öğrencilerin lehine bir durum."
FEN VE TEKNOLOJİ: Öncelikli dikkat edilmesi gereken konular elektrik, basınç, kaldırma kuvveti, hareket, iş enerji ve basit makineler, maddenin tanecikli yapısı, periyodik tablo, kimyasal bağlar, kimyasal tepkimeler, asit ve bazlar, hücre, fotosentez, solunum, canlıların doğa ile iletişimi, üreme, gelişme ve kalıtım...
http://www.haber3.com/haber.php?haber_id=359207

Atatürk'ün Bilim Ve Fen İle İlgili Görüşleri

Dünyada her şey için, medeniyet için, hayat için başarı için en gerçek yol gösterici ilimdir, fendir. İlim ve fennin dışında yol gösterici aramak gaflettir, cahilliktir, doğru yoldan sapmaktır. Yalnız ilmin ve fennin, yaşadığımız her dakikadaki safhalarının gelişimini anlamak ve ilerlemeleri zamanında takip etmek şarttır. Bin, iki bin, binlerce yıl önceki ilim ve fen lisanının koyduğu kuralları, şu kadar bin yıl sonra bugün aynen uygulamaya kalkışmak elbette ilim ve fennin içinde bulunmak değildir. 1924

Gözlerimizi kapayıp tek başımıza yaşadığımızı düşünemeyiz. Memleketimizi bir çember içine alıp dünya ile alakasız yaşayamayız... Aksine yükselmiş, ilerlemiş medeni bir millet olarak medeniyet düzeyinin üzerinde yaşayacağız.. Bu hayat ancak ilim ve fen ile olur. İlim ve fen nerede ise oradan alacağız ve her millet ferdinin kafasına koyacağız. İlim ve fen için kayıt ve şart yoktur. M.Kemal Atatürk

Fen ve teknoloji dersi öğretmen adayları olarak Ulu Önder Atatürk'ün dediği gibi yeniliğe açık olmalı fen ve teknolojideki gelişmeleri takip edip tüketen değil üreten bireyler yetiştirmeliyiz.

Fen Ve Teknoloji Dersi Hakkında...

Yeni öğretim programının uygulanmasıyla öğrenciler bu dersi daha iyi anlayacak ve daha kalıcı öğrenmeler sağlanacak diye düşünüyorum.
Yeni programla yetişen öğretmen adaylarının daha bilinçli olacağına, öğrenci merkezli eğitime önem vererek etkileşimli ders işleyeceğine ve bu dersin kapsamında deneylere, etkinliklere yer vereceğine inanıyorum.